|
Arheoloska istrazivanja potvrdila su da je na mestu
na kojem se nalazi ova crkva u doba Rimljana bilo naselje.
Uz samu crkvu otkriveno je nekoliko dobro ocuvanih rimskih
nadgrobnih stela.
Na mestu gde je danasnja crkva postojao je jos u X
veku hram koji se, pod imenom Bela crkva, pominje u jednoj
povelji vizantijskog cara Vasilija II izdatoj u Ohridskoj
arhiepiskopiji 1020. godine. Pouzdane podatke o vremenu
nastanka crkve i njenim ktitorima vidimo iz naslikanih
portreta istorijskih licnosti ocuvanih u sastavu fresko
ukrasa hrama. U istorijskim izvorima crkva se pominje 1608.
godine u jednom zapisu, u takozvanom Karanskom jevandjelju.
Po svom arhitektonskom obelezju Bela crkva u Karanu
pripada tipu spomenika Raske skole. To je jednobrodna
gradjevina, skromnih dimenzija, osnove u obliku
pravougaonika. U crkvi je izuzetno zanimljiv zidani
ikonostas freskoslikan. Crkva je ikonopisana izmedju 1340. i
1342. godine.
Ktitor porodicne crkve zupan Brajan, hriscanskog
imena Petar, predstavljen je sa zenom, sinom i tri kceri i
modelom crkve u rukama. Realisticki detalji javljaju se i u
pazljivom i pomnom predstavljanju odece i nakita naslikanih
ktitorskih licnosti. Svecana odeca od skupocene tkanine, s
ornamentikom vegetabilnih i zoomorfnih motiva, s ukrasnim
detaljima (krupne nausnice, bogat nakit i dr), koja se moze
videti na ikonama, daje nam predstavu o odevanju naseg
plemstva u XIV veku.
I drugi ktitorski priloznici predstavljeni su na
zidovima crkve svojim portretima: iznad severnih vrata
oslikan je jeromonah Jovan, ispod Bogorodice Trojerucice, na
zidanom ikonostasu kleci jedna monahinja, u oltarskoj apsidi
su dva svestenika od kojih je jedan Georgije, narodnog imena
Medos.
Tu su i vladarski portreti kralja Dusana, kraljice
Jelene sa sinom Urosem, na osnovu cijeg portreta i uzrasta
se datuje ikonopis, kao i preci Sveti Simeon Mirotocivi,
Sveti Sava i kralj Milutin.
|
