Izdavačka delatnost spada u jednu od značajnijih delatnosti užičkog Istorijskog arhiva. Od 1970. godine, kada je štampana prva publikacija Arhiva „Cvetovi u ognju – izginuli u ratu 1941–1945. godine u Opštini Titovo Užice“, počinje kontinuirani rad na izdavaštvu.
Zajedno sa Narodnom bibliotekom i Narodnim muzejom, 1972. godine pokrenut je časopis „Užički zbornik“, a 1983. i godišnjak arhiva „Istorijska baština“.
Užički zbornik
Krajem 1969. godine pokrenuta je inicijativa za izdavanje stalne publikacije, u čijoj pripremi i realizaciji bi učestvovale ustanove u kulturi – Narodni muzej, Istorijski arhiv i Narodna biblioteka. Publikacija bi sadržala priloge za političku, kulturnu i privrednu istoriju Užica i užičkog kraja.
U tom cilju formirana je inicijativna grupa za pripremu „Užičkog zbornika“, a u njenom sastavu bili su Cveta Grujičić, Radoslav Poznanović i Života Marković.
Finansijsku podršku izdavanju zbornika pružili su Zajednica za kulturu Titovo Užice i Republička zajednica kulture.
Prvi broj „Užičkog zbornika“ izašao je 1972. godine, a časopis izlazi i danas.
Od 1981. godine, kada je Narodna biblioteka Užice pokrenula svoj časopis „Međaj“, izdavanje „Užičkog zbornika“ nastavljaju Istorijski arhiv i Narodni muzej.
Zajedničko izdavanje časopisa trajalo je do 2007. godine, odnosno do broja 30 „Užičkog zbornika“, kada Narodni muzej preuzima samostalno štampanje.
Urednici „Užičkog zbornika“ iz Istorijskog arhiva bili su: dr Rade Poznanović, mr Vojislav Lazović, Miodrag Gluščević i Dragica Matić, a odgovorni urednici Milorad Iskrin i Miroslav Dučić.
Članovi Redakcije iz Arhiva bili su: dr Radoslav Poznanović, Milun Raonić, Ljubomir Veljašević, Miodrag Gluščević, Vojislav Lazović, Dragica Matić, Milorad Iskrin i dr Aleksandar V. Savić.
Saradnici iz Arhiva: dr Rade Poznanović, mr Vojislav Lazović, Miodrag Gluščević, Milorad Iskrin, Dragica Matić, Milun Raonić, Ljubomir Veljašević, Petra Ćurčić, Mile Čarapić, Mileva Milošević, dr Aleksandar V. Savić, Ana Babić -Suknjaja, Danica Šostar i Nemanja Spalović.
Istorijska baština
Povodom obeležavanja 35 godina rada Arhiva, 1983. godine, pokrenuta je „Istorijska baština“, godišnjak Istorijskog arhiva u Užicu, časopis za istoriografiju i arhivistiku.
Prilikom pokretanja časopisa uzeto je u obzir da veoma razvijen naučno-istraživački rad i sve brojniji korisnici arhivske građe, kao primarnog izvora za rad, obavezuju Arhiv na brže otvaranje arhivskih fondova prema javnosti, kao i na objavljivanje značajnih fondova.
Prvi Pravilnik o izdavanju godišnjaka „Istorijska baština“, donet je na zboru radnika Istorijskog arhiva, na sednici od 9. juna 1983. godine. Zbog potreba modernizacije i poboljšanja kvaliteta časopisa, 2006. godine donet je novi Pravilnik, a zatim i njegova dopuna 2011. godine.
Većinu radova iz arhivistike i istoriografije Zlatiborskog okruga pripremili su zaposleni iz Istorijskog arhiva Užice, ali i saradnici iz drugih arhiva, kulturnih, obrazovnih i naučnih ustanova iz Srbije i okruženja.
Radove u „Istorijskoj baštini“ objavili su saradnici iz Arhiva Srbije, Arhiva Jugoslavije, Arhiva Bosne i Hercegovine, Arhiva Srpske pravoslavne crkve, kao i iz istorijskih arhiva Čačka, Zaječara, Kragujevca i Beograda.
Priloge su objavili i saradnici iz Istorijskog instituta SANU, Matematičkog instituta SANU, Instituta za savremenu istoriju Srbije, Instituta za noviju istoriju Srbije, Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, Službenog glasnika, Udruženja Užičana u Beogradu, Tehničkog fakulteta u Čačku, Muzeja Nikole Tesle, Pedagoškog muzeja Beograda i muzeja Užica i Čačka, Narodne biblioteke iz gradova Užice, Požega i Čajetina, duhovnici pravoslavne i muslimanske veroispovesti i drugi saradnici.
Svi stručni radovi iz arhivistike i istoriografije recenziraju se prema Pravilniku o izdavanju časopisa. Godine 2008. časopis je dobio i naučnu verifikaciju sa koeficijentom M53.
Odgovorni urednici za izdavanje časopisa bili su Milorad Iskrin i Miroslav Dučić, a urednici mr Vojislav Lazović (1983–1988), Dragica Matić (1993–2000).
Od 2001. urednik je dr Aleksandar V. Savić.
Sadržaj „Istorijske baštine“ pretežno čine prilozi iz arhivske delatnosti, kao što su prikazi fondova i zbirki, inventari, priređena arhivska građa i dnevnici. Pored toga objavljuju se prilozi, vezani za značajne događaje, godišnjice i ličnosti iz Užica i užičkog kraja. Nekoliko brojeva časopisa je posvećeno značajnim datumima iz Prvog srpskog ustanka, balkanskih ratova, Prvog svetskog rata i Drugog svetskog rata.
Izdanja Istorijskog arhiva
1. Cvetovi u ognju, Titovo Užice, 1970.
2. Miodrag Gluščević, Trideset godina Istorijskog arhiva u Titovom Užicu, Titovo Užice, 1979.
3. Ahmet Aličić, Turski katastarski popisi nekih područja zapadne Srbije XV i XVI vek, I –III, u saradnji sa IA Kraljeva i Čačka, Čačak, 1984, 1985.
4. Stojan Obradović, Opisanije okruga užičkog / Kostreš-harambaša, priredio Vidan Nikolić, Titovo Užice, 1987.
5. Vodič Istorijskog arhiva Titovo Užice (priredili Milun Raonić i Dragica Matić), Užice, 1990, vodič kroz građu Istorijskog arhiva, kao VII knjiga projekta Redakcije vodiča kroz arhivsku građu Srbije.
6. Narodno zdravlje u Okrugu užičkom za 1903. godinu, po službenim podacima i sopstvenim posmatranjima napisao dr Aleksa Stojković, fizikus Okruga užičkog, Beograd, 1903, (preštampano), Užice, 1994.
7. Marko Popović, Užički grad, Beograd – Užice, 1995. (Izdavači: Arheološki institut u Beogradu i Istorijski arhiv u Užicu).
8. Ratni dnevnici Užičana 1912–1918, priredili Nedeljko Ješić, Dragica Matić i Vidan Nikolić, Užice, 1995.
9. Magistrat Nahije užičko-sokolske, sudski protokol 1831–1833, priredio Novak Živković, Užice, 1997.
10. Ranislav M. Avramović, Moja istina, priredili Dragica Matić i Milojko Đoković, Užice, 1998.
11. Radoslav V. Poznanović, Izginuli u ratovima 1912–1918. iz Užičkog okruga – spomen knjiga povodom osamdesetogodišnjice završetka Prvog svetskog rata, Užice, 1998.
12. Novak Živković, Užički okrug 1865–1880, Užice, 2000.
13. Milan Smiljanić, Uzgrednice, priredio dr Ratomir Cvijetić, Užice, 2002, 2016 (dva izdanja).
14. Miodrag D. Gluščević, 55 godina Istorijskog arhiva Užica 1948-2003, Užice, 2003.
15. Blagoje Živković, Oslobođenje Užica 1805. godine, reprint izdanja iz 1954. godine, Užice, 2004.
16. Ratomir M. Cvijetić, Uzimanje Užica 1805. i 1807: poezija i istorija, Užice, 2004.
17. Polaganje računa Milana Đ. Đurića, poslanika za varoš Užice, reprint izdanja iz 1881. godine, Užice, 2004.
18. Mile Čarapić, Kolo jahača „Knez Mihailo“ za okrug užički 1895-1941, Užice, 2004.
19. Marko Popović, Užički grad, drugo dopunjeno izdanje, Užice 2004.
20. Knjaževska kancelarija: Užička nahija, knjiga prva (1816–1830), priredio dr Nedeljko Radosavljević, Beograd – Užice, 2005. Saizdavač Arhiv Srbije, Beograd.
21. Ljubomir Kaljević, Moje uspomene, Užice, 2006, drugo izdanje (prvo izdanje „Večernjih novosti“ u Beogradu 1908).
22. Knjaževačka kancelarija: Užička nahija (1831–1839), priredio dr Nedeljko Radosavljević, Beograd – Užice, 2006. Saizdavač Arhiv Srbije, Beograd.
23. Knjaževačka kancelarija: Užički sud (1825–1839), priredio dr Nedeljko Radosavljević, Užice – Beograd, 2006. Saizdavač Arhiv Srbije, Beograd.
24. Dragoslav Rile Bogdanović, Mile Čarapić, Užička klisura 1920-1945, Užice 2006.
25. Mališa Atanacković, Dnevnik (1915–1919), priredio dr Ilija Misailović, Užice, 2006.
26. Života Marković, Narodne starešine užičkog kraja u doba Prvog i Drugog ustanka, Užice, 2007.
27. Životopis Maksima Evgenovića, drugo dopunjeno izdanje, priredila mr Tatjana Rakić (prvo izdanje publikovano u Budimpešti 1877. godine), Užice, 2007.
28. Mehmed-Beg Kapetanović, Narodno blago, fototipsko izdanje, Istorijski arhiv Užice i Istorijski arhiv Sarajevo, Užice, 2007.
29. Dobrila Aranitović, Učiteljski podmladak, Užice, 2007 (suizdavač Učiteljski fakultet u Užicu).
30. Danilo Stanojević, Zlatiborci u vojsci Kneževine Srbije 1815-1878, Užice, 2008.
31. Željko Marković, Carigradski memento, Užice, 2008. i 2016. (dva izdanja).
32. Dragan Šuljagić, Rodoslov familije Šuljagić, Užice, 2008.
33. Mileva D. Milošević, Udruženje zanatlija varoši i sreza Užičkog, Titovo Užice (1840–1950), analitičko – sumarni inventar, Užice, 2008.
34. Svetislav Vido, Slatko od malina, Užice, 2008.
35. Miodrag D. Gluščević, 60 godina Istorijskog arhiva u Užicu 1948-2008, Užice, 2008.
36. Mile Čarapić, Sokolstvo u užičkom kraju i raškoj oblasti 1911-1941, Užice, 2010.
37. Aleksandar V. Savić, Dragoslava Rodaljević, Istorijska baština: bibliografija 1983-2011, Užice, 2011.
38. Nedeljko Radosavljević, Crkva brvanara u Sečoj Reci (drugo dopunjeno izdanje), Užice, 2012.
39. Nedeljko Radosavljević, Stara crkva u Subjelu, Užice, 2012.
40. Nedeljko Radosavljević, Užice, grad i nahija – okružje u vremenu straha (1788–1862), Užice, 2013.
41. Milan Smiljanić – Sirogojno (1891–1979), sumarni inventar, priredila Mileva Milošević, Užice, 2014.
42. General Ivan S. Pavlović, Iz naše ofanzive 1914. godine: zauzeće Užica, gonjenje Austrijanaca: 25–28. novembra 1914. godine, Užice, 2014.
43. Memoari Sima S. Popovića, priredio Aleksandar V. Savić, Užice, 2015.
44. Rade V. Poznanović, Junaci Karađorđeve zvezde užičkog kraja, Užice, 2015.
45. Aleksandar V. Savić, Užički okrug 1947–1963: društveno-istorijski razvoj i promene, Užice, 2016.
46. M. Iljin, Sunce na stolu, priče o osvetljenju, Užice, 2016.
47. Ratni dnevnik pukovnika Stevana J. Tucovića, priredili Aleksandar V. Savić, Đorđe Pilčević, Užice, 2017.
48. Kako da dobri Bog, dnevnik generala Dragoljuba T. Vukovića, priredio Željko Marković, Užice, 2018.
49. „Pisma bez kurira“ Slobodana Penezića Krcuna, priredili Željko Marković i Aleksandar Rajevac, Užice, 2018.
50. Željko V Marković, Mostovi na krivoj Drini, Užice – Banja Luka, 2019.
51. Đorđe Pilčević, Major Kol/Građanin Kolić, Užice, 2019.
52. Slobodan Radović, Znameniti profesori Užica, Užice, 2019.
53. Slobodan Penezić Krcun, Glasnost ćutanja (priredio Željko Marković), Užice, 2020.
54. Sećanja Srdana Novakovića (priredili mr Maja Nikolova i dr Aleksandar V. Savić), Užice – Negotin, 2020.
55. Momčilo Vuković Birčanin, „Petar Drugi Petrović Njegoš (1813-1851)“, Banja Luka – Užice – Beograd, 2020.
56. Milorad Mišo Debljović „Gružanin“, Šumadinac među Erama, Užice, 2020.
57. Momčilo Vuković Birčanin, „Kralj Petar II Karađorđević (1923-1970)“, 2021.
58. Života Marković, „Užički kraj od jeseni 1944. do završetka Drugog svetskog rata 1945“, 2021.
59. Aleksandar M. Ognjević, „Kraljevski vazduhoplovci – Užički vojni okrug 1912-1945“, 2021.
60. dr Stevan Moljević, „Izabrani tekstovi“, 2021.
61. Željko V. Marković, „Ruzmarin, snjegovi i šaš“ (katalog izložbe), 2021.
62. Dejan Đerić, „Težina zakletve“, 2022.
63. Vasilije Stevanovič, „Srpska vila i turska uktača ili Užičanka“ (adaptacija dr Vidan Nikolić), 2022.
64. dr Srećko Stopić, „Znameniti univerzitetski radnici dijaspore Zlatiborskog okruga o sebi“, 2022.
Ostavite odgovor