Kada dođete u centar lepog gradića Arilje, dočekaće vas Ahilije, svetac po kome grad nosi ime i kome je podignut spomenik pored crkve koja je takođe posvećena Svetom Ahiliju. Prema zapisima, oko druge polovine X veka izbeglice iz grčkog grada Larise doneli su mošti Svetog Ahilija na mesto gde se danas nalazi ariljska crkva. Sveti Ahilije živeo je u IV veku, bio je episkop lariski i veliki propovednik hrišćanstva. Njegov kult slavi se i danas kao crkveni praznik i gradska slava Arilja – 28. maj.
Istorija
Ariljska crkva podignuta je krajem XIII veka, na ostacima manastirske crkve u kojoj je Sveti Sava postavio sedište Moravičke eparhije 1219. godine, a prostirala se na teritoriji ariljskog, užičkog, valjevskog i čačanskog kraja.
Zadužbina je kralja Dragutina koji je od 1276. do 1282. godine bio kralj Srbije. Posle pada s konja i teškog preloma noge, na Deževskom saboru Dragutin se zbog bolesti povukao sa prestola predajući ga svome bratu Milutinu, koji je trebalo doživotno da ostane na prestolu, a onda bi ga nasledio jedan od Dragutinovih sinova, verovatno Vladislav. Dragutin je zadržao neke teritorije, a 1284. je od svoje tašte, ugarske kraljice Jelisavete, dobio Mačvu sa Beogradom i krajeve u severoistočnoj Bosni i njima vladao kao sremski kralj do svoje smrti 1316. godine.
Kada govorimo o prošlosti ovog kraja pomenimo da arheološka istraživanja otkrivaju tragove paleolitskih pećinskih naselja u selu Radobuđa, a zatim i kroz bakarno, bronzano i gvozdeno doba u selima Trnjaci, Davidovića čair, Cerova.Ove krajeve u I veku nove ere zauzimaju Rimljani i pripajaju ih povinciji Dalmaciji. Potvrda rimske vladavine su arheološki ostaci utvrđenja u selu Brekovo i rimski put od današnje Ivanjice prema Požegi dolinom Moravice.Posle Velike seobe Srba 1690. godine, zbog turskih zuluma i teškog položaja naroda u porobljenoj Srbiji, Arilje i okolina su opusteli. Naseljavaju ih u XVIII veku novi stanovnici koji dolaze mahom iz istočne Hercegovine i Crne Gore.
Iz novijeg perioda najpre podatak da je knez Milan Obrenović proglasio Arilje za varošicu 23. oktobra 1880. godine, od kada se računa da kreće planska izgradnja naselja i brži privredni razvoj.
U administrativnoj podeli Arilje je posle Drugog svetskog rata bilo sresko sedište do 1955. godine, kada odlukom o ukrupnjavanju srezova ulazi u sastav novoformiranog užičkog sreza. Decembra 1959. ponovo se ukrupnjavaju srezovi i opštine i od tada do danas Arilje je opština.
Privreda i turizam
Ovo je kraj zdrave, lepe prirode, čistih planinskih reka Rzava i Moravice, bogat šumama, a poslednjih nekoliko decenija verovatno i svetski centar gajenja i proizvodnje maline, čime se bavi, reklo bi se, svako domaćinstvo.
Dominantne grane su poljoprivreda sa prehrambenim sektorom i prerađivačka industrija (tekstilna industrija, prerada drveta, metaloprerada).
Za planinski turizam, rekreaciju, lov i ribolov, pogodni su brojni lokaliteti u ovoj očuvanoj prirodi, kao što su Bjeluška potajnica, Visočka klisura, Orlovača, pećine Megara i Zijača, a za lečenje se preporučuju blagodatni termalni izvori Visočke banje.
U aktuelnoj turističkoj ponudi su i manastir Klisura, crkva Svete Trojice u Bjeluši, crkva Svetog Nikole u Brekovu, konak serdara Mićića i kuća narodnog heroja Stevana Čolovića.
Zvanična internet prezentacija opštine Arilje
