Imunologija je naučna disciplina posvećena istraživanju imunog sistema i načina na koji reaguje na različite interne i eksterne faktore. Imunitet se kategorizuje kao nespecifičan (urođen) i specifičan (stečen), a imunološki odgovor je temelj imunske aktivnosti. Imunitet može biti posledica imunološke reakcije, ali takođe može proizaći iz preosetljivosti ili autoimunosti. Imunosna inaktivnost može biti specifična imunotolerancija, imunosupresija ili imunodeficijencija.
Imuni sistem ima ključnu ulogu u zaštiti organizma od stranih agenata koji mogu naštetiti zdravlju. Aktivira se kada se strana materija ili organizam nađe unutar tela. Organi imunog sistema kao što su limfni čvorovi, slezina, timus, krajnici i adenoidi su povezani putem limfnih sudova. Limfni čvorovi su efikasni filteri za neutralizaciju štetnih materija, dok timus omogućava sazrevanje T-limfocita.
Nepčani krajnici, adenoidi i jezični krajnici čine limfni prsten, čija je funkcija zaštita gornjih disajnih puteva i digestivnog sistema. Imuni sistem ima mogućnost prepoznavanja stranih supstanci i njihovo razlikovanje od endogenih (unutrašnjih) komponenti. Ako je imuni sistem teško oštećen, ni najefikasniji antibiotski tretman ne može obezbediti preživljavanje.
Imunološke reakcije su osnova mnogih laboratorijskih testova koji se koriste za dijagnostiku, praćenje bolesti i efikasnosti terapije. Imunologija se koristi u testovima kao što su RIA (radioimunoanaliza), ELISA (enzimski imunosorbentni test), FFIA (fluoroimunoanaliza), CLIA (hemijski luminescentni imunoanaliza), ECLIA, imunoelektroforeza, blot tehnike (Western blot, imunoblot) i drugi.
Radioimunoanaliza (RIA)
Radioimunoanaliza (RIA) je nuklearnomedicinska mikroanalitička metoda koja omogućava merenje koncentracije biološki aktivnih supstanci (kao što su hormoni, lekovi, virusni i tumorski markeri) u biološkim tečnostima, najčešće u serumu.
RIA se koristi u medicinskoj praksi od šezdesetih godina 20. veka i postala je bitna metoda za dijagnozu i praćenje tretmana različitih bolesti. Često se koristi u endokrinologiji za merenje nivoa hormona kao što su TSH, T3 i T4, ali se može koristiti i za merenje nivoa drugih supstanci kao što su droge, vitamini, enzimi i antitela.
Metoda uključuje dodavanje krvnog uzorka u reakcioni sistem koji sadrži antitelo i obeleženi antigen. Obeleženi antigen i krvni uzorak konkurišu za vezivanje na antitela, rezultirajući formiranjem kompleksa antigen-antitelo-obeleženi antigen. Koncentracija krvnog uzorka se tada određuje na osnovu količine obeleženog antigena koji nije vezan za antitelo.
RIA je izuzetno osetljiva metoda koja može detektovati izuzetno male količine supstanci u krvnom uzorku. Međutim, postoji rizik od lažno pozitivnih ili lažno negativnih rezultata, što može dovesti do netačne dijagnoze ili terapije. Zbog toga je od vitalnog značaja da se RIA izvodi u adekvatnom laboratorijskom okruženju sa stručnim osobljem.
Enzimski imunosorbentni test vezan za enzime (ELISA)
ELISA, što je skraćenica za enzimski povezani imunosorbentni test, je metoda koja identifikuje i kvantifikuje antitela u krvnom uzorku. Ova metoda se smatra vrlo tačnom i pouzdanom, što je čini idealnom za dijagnozu raznih stanja, uključujući infekcije, tumore, anemije i druge bolesti. ELISA je često prvi korak u procesu dijagnostike, pre nego što se pacijenti upute na detaljnije testove.
ELISA testovi variraju u zavisnosti od specifičnog stanja koje se ispituje, ali se mogu koristiti za otkrivanje nivoa psihoaktivnih supstanci u urinu, kao i za praćenje nivoa lekova kod pacijenata. ELISA koristi elemente imunog sistema i određene hemikalije kako bi otkrio imunološke reakcije u telu. Količina antitela se određuje merenjem boje rastvora u kojem se odvija reakcija između antitela i čestica koje se za njih vezuju.
Analize u imunologiji
Imunološki testovi su laboratorijski postupci koji se koriste u medicini za procenu rada imunog sistema, kao i za dijagnozu i praćenje različitih bolesti. CRP je protein koji se povećava tokom akutne upale, a Anti CCP At su antitela na cirkulišući citrulinisani peptid, koja se koriste za dijagnostiku reumatoidnog artritisa. RF je reumatoidni faktor, koji se takođe koristi za dijagnozu ove bolesti.
ASTO se koristi za potvrdu prethodne infekcije sa streptokokama grupe A i može pomoći u dijagnozi reumatske groznice ili glomerulonefritisa, koji mogu biti komplikacije ove infekcije. IgA antitela se nalaze u različitim delovima tela i pružaju prvu liniju odbrane protiv bakterija i virusa. IgG antitela su najčešća i proizvode se kao odgovor na prošle ili trenutne infekcije. IgM antitela se proizvode kada se telo prvi put susreće sa određenim patogenom i mogu ukazivati na akutnu fazu bolesti. IgE antitela su obično povećana kod alergijskih reakcija, atopijskog dermatitisa, astme i drugih infekcija.
C3 i C4 su proteini komplementa, koji pomažu u odbrani tela od infekcija i sprečavaju autoimune bolesti. CIC, ENA i Anti ds DNA su antitela koja se koriste u dijagnostici autoimunih bolesti, kao što je sistemski lupus eritematozus. ANA SCREEN i ANA PROFIL su testovi za detekciju autoimunih bolesti, koji analiziraju različita antitela. Transglutaminska At IgA/IgG i Anti glijadinska At IgA/IgG se koriste u dijagnozi celijakije.
Ostavite odgovor